Tien boeken voor wie deze kerst verder wil denken dan alleen AI.

Al een paar jaar stuur ik je, om de zinnen te verzetten en nieuwe perspectieven aan te reiken, voor de zomer- en kerstvakantie wat titels van boeken om tijdens de vakantiedagen te lezen.

In de vorige edities, Zomerlezen 2025: boeken over AI, on-voorspelbaarheid en leiderschap en Boeken om bij stil te staan, lag de nadruk sterk op AI, geopolitiek en persoonlijke ontwikkeling. Deze nieuwsbrieven vind je nog steeds terug op de BrightHeads-site; de meeste titels daarvan zijn nog prima leesbaar deze winter.

AI staat, niet verwonderlijk, nog steeds hoog op de agenda. The Thinking Machine van Stephen Witt, mijn eerste tip van afgelopen zomer, is inmiddels door de Financial Times bekroond tot Business Book of the Year 2025, een inside story over Nvidia en Jensen Huang, geschreven op het hoogtepunt van de AI-hype. House of Huawei van Eva Dou, dat ik toen ook aanraadde, haalde de shortlist. Ik ga die twee hier niet herhalen: als je ze nog niet hebt gelezen, liggen ze nu bovenop je inhaalstapel.

Deze kerst wilde ik een laag dieper graven: niet alleen naar technologie, maar naar macht in brede zin. Wie stuurt de klimaattransitie? Hoe veranderen ondernemingen en markten werkelijk? Wat doet al die turbulentie met ons privéleven en met de relaties die er het meest toe doen? De onderstaande boeken zijn pogingen om die vragen, vanuit heel verschillende invalshoeken, wat scherper te krijgen.

Leiderschap & management

A Different Kind of Power, Jacinda Ardern

De memoires van de voormalig minister-president van Nieuw-Zeeland, die op haar zevenendertigste de jongste vrouwelijke regeringsleider ter wereld werd en als tweede premier ooit een kind kreeg tijdens haar ambtstermijn. Ardern beschrijft hoe ze van een dochter van een politieagent in een klein stadje opklom tot een wereldwijd icoon voor empathisch leiderschap. Van haar reactie op de Christchurch-aanslagen tot het navigeren door een pandemie terwijl ze tegelijk een baby grootbracht, dit boek stelt de fundamentele vraag: wat als vriendelijkheid voorop zou staan in leiderschap? De Washington Post noemde het een impliciete afwijzing van de strongman-stijl die wereldwijd terrein wint.

The Corporation in the Twenty-First Century, John Kay

Econoom John Kay fileert met chirurgische precisie de mythe van aandeelhouderswaarde. De jacht op kwartaalcijfers heeft mammoetbedrijven van ICI tot Boeing te gronde gericht, betoogt Kay. De moderne onderneming is geen verzameling fysiek kapitaal meer, maar een bundeling van menselijke capaciteiten. Amazon bezit nauwelijks haar eigen magazijnen, Apple bezit weinig meer dan haar campus in Cupertino en een berg cash, en luchtvaartmaatschappijen bezitten de vliegtuigen met hun logo's niet eens. Kay pleit voor een terugkeer naar ondernemers die grote bedrijven willen bouwen, niet aandelenkoersen willen opdrijven.

Duurzaamheid & Energie

De Groene Supermacht, Diederik Samsom 

Als medearchitect van de Europese Green Deal weet Samsom waar hij over schrijft. Kernfysicus, voormalig Greenpeace-campagneleider, PvdA-fractievoorzitter en kabinetschef van Frans Timmermans in Brussel, hij biedt een onthullende blik achter de schermen van hoe Europa werkt, waar het stokt, en wat er nodig is om de wereld van fossiele brandstoffen te verlossen. Batterijen werden de afgelopen vijftien jaar negentig procent goedkoper, hun volume steeg met een factor tweehonderd. Samsom toont aan: de mens blijkt, alsnog, tot iets magisch in staat. Luister ook een van de podcasts waarin hij over zijn boek spreekt, bijvoorbeeld bij BNR Boekestijn en de Wijk, de Ongelooflijke Podcast, Europa Draait Door of Café Europa van het Haagsch College.

Dirtbag Billionaire, David Gelles 

Het verhaal van Yvon Chouinard, oprichter van Patagonia, die als arme klimmer begon, een "dirtbag" die graag in het zand sliep, en miljardair werd, om vervolgens zijn hele vermogen weg te geven aan de strijd tegen klimaatverandering. De Financial Times selecteerde het als een van de beste boeken van 2025. New York Times-journalist Gelles beschrijft hoe Patagonia bewees dat kapitalisme een kracht ten goede kan zijn. Bill McKibben vatte het samen: als je het tegenovergestelde van Elon Musk zoekt, dan is dat Yvon Chouinard.

Speculatie & Crashes

1929, Andrew Ross Sorkin & Windhandel, Maarten Biermans 

Twee boeken over hetzelfde fenomeen: de verblindende hoogmoed van financiële markten en de crashes die volgen. Sorkin, de auteur van Too Big to Fail, reconstrueert de beurscrash van 1929 in meeslepende verhalende stijl, nummer één op de New York Times-bestsellerlijst en door The Wall Street Journal geprezen als een van de beste narratieve geschiedenisboeken ooit. Maarten Biermans bundelt in Windhandel vijf eeuwen aan ooggetuigenverslagen van speculatie, euforie en verlies op de beurzen, van de tulpenmanie in 1637 tot de kredietcrisis van 2007. De scheidslijn tussen winst en rampspoed, zo blijkt telkens weer, is flinterdun. Wie denkt dat 'deze keer alles anders is', doet er goed aan beide boeken te lezen.

Literatuur & Psychologie

Drayton and Mackenzie, Alexander Starritt 

Een ambitieuze roman over twee mannen: James Drayton, een briljante geest die niet weet hoe hij verbinding moet maken met anderen, en Roland Mackenzie, charismatisch en impulsief maar met een talent om zijn eigen plannen te saboteren. Tegen de achtergrond van de financiële crisis, Brexit en de pandemie bouwen ze samen aan getijdenenergie en, belangrijker nog, aan een vriendschap. De Financial Times vergeleek het met Michael Chabons The Amazing Adventures of Kavalier & Clay, hoog lof. Wie denkt dat businessromans saai zijn, wordt hier van het tegendeel overtuigd.

Love's Labour – Stephen Grosz 

Psychoanalyticus Stephen Grosz zet in Love's Labour de deur van zijn spreekkamer op een kier en laat je meekijken naar mensen die vastlopen in liefde, huwelijk en verlangen. Geen tips & tricks, maar korte, literaire casussen waarin duidelijk wordt hoeveel ballast uit onze jeugd en eerdere relaties we meeslepen zonder dat door te hebben. Grosz is genadeloos eerlijk over zijn eigen missers en twijfels, waardoor het boek eerder voelt als een heel lang, scherp gesprek dan als therapie op afstand. Ideaal om in de luwte van de kerstvakantie te lezen – en daarna misschien iets milder naar jezelf (en de ander) te kijken.

Technologie & Samenleving

The Web Beneath the Waves, Samanth Subramanian 

Wij denken dat het internet draadloos en gewichtloos is, maar de echte fundering ligt op de oceaanbodem: bijna 1,5 miljoen kilometer glasvezelkabels die pulseren met alle informatie ter wereld. Subramanian reist van afgelegen Pacifische eilanden naar geheime kabellegoperaties en onthult wat er gebeurt als een vulkaanuitbarsting de enige internetverbinding van Tonga verbreekt, of als spookschepen de kabels van andere landen doorknippen. The Economist noemde het een tijdige herinnering aan hoe kwetsbaar onze verbonden wereld werkelijk is.

Strangers and Intimates: The Rise and Fall of Private Life, Tiffany Jenkins 

Jenkins neemt je mee door de geschiedenis van het privéleven, van de antieke stadstaat via de Victoriaanse woonkamer tot de datagedreven platforms van nu. Haar stelling: we hebben onze privacy de afgelopen decennia stap voor stap weggegeven – soms uit gemak, soms onder druk van overheden en bedrijven, soms omdat we alles "authentiek" wilden delen. Het boek laat zien waarom een stevige privésfeer geen luxe is, maar een basisvoorwaarde om vrij te kunnen denken, twijfelen en liefhebben. Een ongemakkelijke, maar broodnodige tegenstem in een tijd waarin alles, van je relatie tot je rouw, content kan worden.

Ik wens je een heerlijke kerstvakantie, vrolijke feestdagen en een goede jaarwisseling, met genoeg tijd om niet alleen bij te lezen, maar ook even stil te staan. Dat 2026 je gezondheid, plezier en mooie uitdagingen mag brengen. En ik hoop je in het nieuwe jaar snel weer te treffen, hier of ergens anders, voor nieuwe gesprekken over leiderschap, organisaties, het leven, en misschien over de boeken die je hebt gelezen.

Warme groet, 

Aege